Vantablack: jeden z najciemniejszych materiałów na świecie

Vantablack to nazwa materiału opracowanego przez firmę Surrey NanoSystems, który jest obecnie jednym z najczarniejszych materiałów na świecie. Jego charakterystyczną cechą jest fakt, że pochłania on ponad 99,9% padającego na niego światła. To sprawia, że wydaje się prawie całkowicie czarny, nawet przy oglądaniu z różnych kątów.

Vantablack jest wykonany z węglowych nanorurek, które są ułożone w bardzo gęste i zwarte struktury. Te nanorurki są tak małe, że ich średnica jest mniejsza niż długość fali światła widzialnego. Dzięki temu światło padające na Vantablack nie jest w stanie dotrzeć do naszych oczu. Nazwa „Vanta” pochodzi od Vertically Aligned Carbon nanotubes, natomiast „Black” od angielskiego słowa oznaczającego kolor czarny.

Vantablack jest został wyprodukowany w trzech wersjach: Vantablack S-VIS, Vantablack S-IR i Vantablack VBx. Pierwszy z nich jest przeznaczony do zastosowań w zakresie fal widzialnych, drugi jest przystosowany do pochłaniania fal podczerwieni, a trzeci to specjalna wersja niewykorzystująca nanorurek dostępna jako sprej. Wszystkie rodzaje Vantablack są wyjątkowo trudne do produkcji i są sprzedawane tylko w ograniczonych ilościach.

Jak powstaje i działa Vantablack?

Vantablack powstaje poprzez „wyhodowanie” nanorurek węglowych na powierzchni metalu za pomocą zmodyfikowanego procesu chemicznego osadzania z fazy gazowej.

Kiedy światło uderza w Vantablack, zamiast się od niego odbijać, zostaje uwięzione i jest nieustannie odbijane wśród rurek. Ostatecznie zostaje pochłonięte i rozpraszane jako ciepło.

bmw vantablack
BMW w kolorze Vantablack

Kto używa Vantablack?

Vantablack jest często używany w miejscach, w których ważne jest zapewnienie jak największej ciemności. Może być stosowany w przemyśle kosmicznym, w teleskopach, w lotnictwie, a także w przemyśle obronnym i w medycynie. W ostatnim czasie materiał ten został też wykorzystany w sektorze artystycznym, gdzie jest używany do tworzenia różnego rodzaju instalacji sztuki.

Vantablack jest głównie używany do pochłaniania światła i ciepła w wysokiej klasy inżynierii i projektowaniu. Vantablack jest używany w teleskopach i kamerach na podczerwień, gdzie pomaga wyeliminować zabłąkane światło, które może zakłócić obserwacje. Vantablack jest również wykorzystywany w badaniach naukowych do badania zachowania się światła na poziomie kwantowym. Vantablack został wykorzystany do tworzenia dzieł sztuki, w tym zamówionej rzeźby, która została utworzona z 8000 ziaren pyłu Vantablack. W 2018 roku brytyjski artysta Anish Kapoor udzielił licencji na wyłączne prawa do wytwarzania i sprzedaży Vantablack. To cofnęło obietnicę złożoną przez firmę stojącą za Vantablack, Surrey NanoSystems, że produkt będzie dostępny publicznie. Po ostrej reakcji, firma ponownie udostępniła prawa.

Naukowcy obecnie pracują nad skalowaniem produkcji, aby sprostać wymaganiom pierwszych klientów z branży obronnej i kosmicznej, gdzie materiał może być wykorzystany do budowy uzbrojenia oraz bardziej czułych teleskopów, które mogą dostrzec słabsze i bardziej odległe gwiazdy.