Co to jest planeta?
Najważniejsze informacje:
- Planeta to ciało niebieskie krążące wokół Słońca lub innej gwiazdy
- W Układzie Słonecznym znajduje się 8 planet głównych
- Planety dzielą się na skaliste (wewnętrzne) i gazowe (zewnętrzne)
- Do 2017 roku odkryto 3727 planet pozasłonecznych
Na skróty:
- Międzynarodowa definicja planety
- Podstawowe cechy planet
- Rodzaje planet w Układzie Słonecznym
- Planety karłowate
- Planety pozasłoneczne
Planety to jedne z najbardziej fascynujących obiektów w kosmosie. Te masywne ciała niebieskie krążą wokół gwiazd, w tym również wokół naszego Słońca. Ich odkrywanie i badanie pozwala nam lepiej zrozumieć miejsce Ziemi we wszechświecie.
Międzynarodowa definicja planety
Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) określa dokładne kryteria, które musi spełnić obiekt kosmiczny, aby zostać uznanym za planetę. Według tej definicji planeta musi krążyć wokół Słońca lub innej gwiazdy. Jej masa musi być na tyle duża, aby własna grawitacja nadała jej kulisty kształt. Dodatkowo planeta powinna oczyścić okolice swojej orbity z innych dużych obiektów.
Podstawowe cechy planet
Planety charakteryzują się masą mniejszą niż 13 mas Jowisza. Jest to granica, powyżej której obiekt może rozpocząć reakcję fuzji jądrowej deuteru. Naukowcy proponują też, aby za minimalną masę planety uznać wartość 10^23 kg. Taka masa zapewnia osiągnięcie kształtu kulistego pod wpływem własnej grawitacji.
Rodzaje planet w Układzie Słonecznym
W naszym układzie planetarnym występują dwa główne typy planet:
Planety skaliste (wewnętrzne):
- Merkury
- Wenus
- Ziemia
- Mars
Planety gazowe (zewnętrzne):
- Jowisz
- Saturn
- Uran
- Neptun
Planety karłowate
Planety karłowate to obiekty, które spełniają tylko część kryteriów określonych dla planet. Krążą one wokół Słońca i mają kulisty kształt, ale nie oczyściły swojego otoczenia z innych obiektów. Do najbardziej znanych planet karłowatych należą:
- Pluton – największa z planet karłowatych, posiada księżyce
- Ceres – znajduje się w pasie asteroid
- Eris – charakteryzuje się bardzo niską temperaturą
- Makemake – pokryta lodami metanu
- Haumea – ma nietypowy, jajowaty kształt
Planety pozasłoneczne
Astronomowie odkrywają coraz więcej planet krążących wokół innych gwiazd. Do 2017 roku zidentyfikowano 3727 planet pozasłonecznych. Ich odkrycia znacząco poszerzyły naszą wiedzę o różnorodności układów planetarnych we wszechświecie i możliwości istnienia życia poza Ziemią.
